سلام

جلسه دوازدهم «نگرشی نو به نهج‌البلاغه»
با موضوع جنگ نهروان برگزار می‌شود.

مدرس: حاج آقا زعفرانی

جلسه قرآن: ساعت 19:00 (آقای هادی خزعلی-16)
بیان احکام: ساعت 19:30 (آقای محمدحسن ابطحی-7)
جلسه نهج‌البلاغه: ساعت 19:40
مناجات شعبانبه: بعد از نماز مغرب (آقای حسام کرمی-13)
و پذیرایی

یک‌شنبه‌: 25 تیر 1391

ساعت 7 عصر

مکان: حسینیه امام علی(ع)
(میدان قدس (تجریش)، خیابان دزاشیب (کبیری)، جنب آتش‌نشانی، خیابان رمضانی، جنب مسجد حضرت زهرا(س)) 

یا علی

- - - - - -

+ لینک صوت جلسه سیزدهم نهج‌البلاغه (ماجرای نهروان)

+ لینک متن جلسه سیزدهم نهج‌البلاغه (ماجرای نهروان)

+ لینک صوت مناجات شعبانیه و روضه حضرت زهرا(س) (آقای حسام کرمی)

+ خلاصه جلسه سیزدهم نهج‌البلاغه (ماجرای نهروان):

یکشنبه 25 تیر 91

1    قرآن

مرور ترجمه آیات سوره حمد و آیات بقره ابتدا تا 16

2    احکام

روزه مسافر

3    قضایای خوارج

بعد از ماجرای حکمیت و ازدست رفتن مصر خوارج باز هم برای حکومت حضرت (ع) مشکل‌ساز شدند. حضرت(ع) سه حق را به‌شان داده بودند:

• عدم منع از آمدن مسجد

• حق‌تان از بیت المال

• تا نجنگید ما جنگ را شروع نمی‌کنیم.

اینها از شهر خارج شدند و مردم را تفتیش عقاید می‌کردند و آزار می‌دادند. 12 هزار لشکر جمع کردند.

3-1    هشدار حضرت(ع) به خوارج: خطبه 127 ( 126)

و فیه یبیّن بعض أحکام الدین و یکشف للخوارج الشبهة و ینقض حکم الحکمین‏

فَإِنْ أَبَیْتُمْ إِلاَّ أَنْ تَزْعُمُوا أَنِّی أَخْطَأْتُ وَ ضَلَلْتُ، فَلِمَ تُظَلِّلُونَ عَامَّةَ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ، بِضَلَالِی، وَ تَأْخُذُونَهُمْ بِخَطَئِی، وَ تُکَفِّرُونَهُمْ بِذُنُوبِی! سُیُوفُکُمْ عَلَى‏ عَوَاتِقِکُمْ تَضَعُونَهَا مَوَاضِعَ الْبُرْءِ وَ السُّقْمِ، وَ تَخْلِطُونَ مَنْ  أَذْنَبَ بِمَنْ لَمْ یُذْنِبْ. وَ قَدْ عَلِمْتُمْ أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صلى الله علیه وآله رَجَمَ الزَّانِیَ الُْمحْصَنَ، ثُمَّ صَلَّى عَلَیْهِ، ثُمَّ وَرَّثَهُ أَهْلَهُ؛ وَ قَتَلَ الْقَاتِلَ وَ وَرَّثَ مِیرَاثَهُ أَهْلَهُ. وَ قَطَعَ السَّارِقَ وَ جَلَدَ الزَّانِیَ غَیْرَ الُْمحْصَنِ، ثُمَّ قَسَمَ عَلَیْهِمَا مِنَ الْفَیْ‏ءِ، وَ نَکَحَا الْمُسْلِمَاتِ؛ فَأَخَذَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ‏صلى الله علیه وآله، بِذُنُوبِهِمْ، وَ أَقَامَ حَقَّ اللَّهِ فِیهِمْ، وَ لَمْ یَمْنَعْهُمْ سَهْمَهُمْ مِنَ الْإِسْلَامِ، وَ لَمْ یُخْرِجْ أَسْمَاءَهُمْ مِنْ بَیْنِ أَهْلِهِ.

 ثُمَّ أَنْتُمْ شِرَارُ النَّاسِ، وَ مَنْ رَمَى‏ بِهِ الشَّیْطَانُ مَرَامِیَهُ، وَ ضَرَبَ بِهِ تِیهَهُ! وَ سَیَهْلِکُ فِیَّ صِنْفَانِ: مُحِبٌّ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْحُبُّ إِلَى‏ غَیْرِ الْحَقِّ، وَ مُبْغِضٌ مُفْرِطٌ یَذْهَبُ بِهِ الْبُغْضُ إِلَى‏ غَیْرِ الْحَقِّ، وَ خَیْرُ النَّاسِ فِیَّ حَالاً الَّنمَطُ الْأَوْسَطُ فَالْزَمُوهُ، وَ الْزَمُوا السَّوَادَ الْأَعْظَمَ فَإِنَّ یَدَ اللَّهِ مَعَ الْجَمَاعَةِ. وَ إِیَّاکُمْ وَ الْفُرْقَةَ!

 فَإِنَّ الشَّاذَّ مِنَ النَّاسِ لِلشَّیْطَانِ، کَمَا أَنَّ الشَّاذَّ مِنَ الْغَنَمِ لِلذِّئْبِ. أَلَا مَنْ دَعَا إِلَى‏ هذَا الشِّعَارِ فَاقْتُلُوهُ، وَ لَوْ کَانَ تَحْتَ عِمَامَتِی هذِهِ، فَإِنَّمَا حُکِّمَ الْحَکَمَانِ لِیُحْیِیَا مَا أَحْیَا الْقُرْآنُ، وَ یُمِیتَا مَا أَمَاتَ الْقُرْآنُ، وَ إِحْیَاؤُهُ الاِجْتَِماعُ عَلَیْهِ،وَ إِمَاتَتُهُ الاِفْتِرَاقُ عَنْهُ. فَإِنْ جَرَّنَا الْقُرْآنُ إِلَیْهِمُ اتَّبَعْنَاهُمْ، وَ إِنْ جَرَّهُمْ إِلَیْنَا اتَّبَعُونَا. فَلَمْ آتِ - لَا أَبَالَکُمْ - بُجْراً، وَ لاَ خَتَلْتُکُمْ عَنْ أَمْرِکُمْ، وَ لاَ لَبَّسْتُهُ عَلَیْکُمْ، إِنَّمَا اجْتَمَعَ رَأْیُ مَلَئِکُمْ عَلَى‏ اخْتِیَارِ رَجُلَیْنِ، أَخَذْنَا عَلَیْهِمَا أَنْ لَا یَتَعَدَّیَا الْقُرْآنَ، فَتَاهَا عَنْهُ، وَ تَرَکَا الْحَقَّ وَ هُمَا یُبْصِرَانِهِ، وَ کَانَ الْجَوْرُ هَوَاهُمَا فَمَضَیَا عَلَیْهِ. وَ قَدْ سَبَقَ اسْتِثْنَاؤُنَا عَلَیْهِمَا - فِی الْحُکُومَةِ بِالْعَدْلِ، وَ الصَّمْدِ لِلْحَقِّ - سُوءَ رَأْیِهِمَا، وَ جَوْرَ حُکْمِهِمَا.

قضایای خوارج برای حضرت(ع) مسأله خاصی نبود و می‌خواستند برای جنگ با معاویه بروند. ولی مردم از اینها بر زن و فرزندشان می‌ترسیدند. بعداً حضرت(ع) تصمیم گرفتند به جنگ اینها بروند.

3-2    حرکت به سمت نهروان: خطبه 79 (78)

 قاله لبعض أصحابه لما عزم على المسیر إلى الخوارج، و قد قال له: إن سرت یا أمیرالمؤمنین، فی هذا الوقت، خشیت ألاتظفر بمرادک - من طریق علم النجوم.

فقال‏علیه السلام:

أَتَزْعُمُ أَنَّکَ تَهْدِی إِلَى السَّاعَةِ الَّتی مَنْ سَارَ فِیهَا صُرِفَ عَنْهُ السُّوءُ؟ وَ تُخَوِّفُ مِنَ السَّاعَةِ الَّتی مَنْ سَارَ فِیها حَاقَ بِهِ الضُّرُّ؟ فَمَنْ صَدَّقَکَ بِهذَا فَقَدْ کَذَّبَ الْقُرْآنَ، وَ اسْتَغْنَى عَنِ الْاِسْتِعَانَةِ بِاللَّهِ فِی نَیْلِ الَْمحْبُوبِ وَ دَفْعِ الْمَکْرُوهِ؛ وَ تَبْتَغِی فِی قَوْلِکَ لِلْعَامِلِ بِأَمْرِکَ أَن یُولِیَکَ الْحَمْدَ دُونَ رَبِّهِ؛ لِأَنَّکَ - بزَعْمِکَ - أَنْتَ هَدَیْتَهُ إِلَى السَّاعَةِ الَّتی نَالَ فِیها النَّفْعَ، وَ أَمِنَ الضُّرَّ!!

ثم أقبل‏علیه السلام على الناس فقال:

 أَیُّهَا النَّاسُ، إِیَّاکُمْ وَ تَعَلُّمَ النُّجُومِ، إِلاَّ مَا یُهْتَدَى بِهِ فِی بَرٍّ أَوْ بَحْرٍ، فَإِنَّها تَدْعُو إِلَى الْکَهَانَةِ، وَ الْمُنَجِّمُ کالْکَاهِنِ، وَ الْکَاهِنُ کالسَّاحِرِ، وَ السَّاحِرُ کالْکَافِرِ! وَ الْکَافِرُ فِی النَّارِ، سِیرُوا عَلَى اسْمِ اللَّهِ.

3-3    روبروشدن با سپاه نهروان و پیشگویی حضرت(ع): خطبه 59

 و قال‏علیه السلام لما عزم على حرب الخوارج، و قیل له:

 إن القوم عبروا جسر النهروان:

مَصَارِعُهُمْ دُونَ النُّطْفَةِ، وَ اللَّهِ لاَ یُفْلِتُ مِنْهُمْ عَشَرَةٌ، و لا یَهْلِکُ مِنْکُمْ عَشَرَةٌ.

3-4    صحبت با اهل نهروان پیش از جنگ: خطبه 36

(فی تخویف أهل النهروان)

فَأَنا نَذِیرٌ لَکُمْ أَنْ تُصْبِحُوا صَرْعَى بِأَثْنَاءِ هذَا النَّهْرِ، وَ بِأَهْضَامِ هذَا الْغَائِطِ عَلَى غَیْرِ بَیِّنَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ، وَ لاَ سُلْطَانٍ مُبِینٍ مَعَکُمْ: قَدْ طَوَّحَتْ بِکُمُ الدَّارُ، وَ احْتَبَلَکُمُ الْمِقْدَارُ، وَ قَدْ کُنْتُ نَهَیْتُکُمْ عَنْ هذِهِ الْحُکُومَةِ فَأَبَیْتُمْ عَلَیَّ إِباءَ الُْمخَالِفِینَ الْمُنَابِذِینَ، حَتَّى صَرَفْتُ رَأْیِی إِلَى هَوَاکُمْ، وَ أَنْتُمْ مَعَاشِرُ أَخِفَّاءُ الهامِ، سُفَهَاءُ الْأَحْلامِ؛ وَ لَمْ آتِ - لاَأبَالَکُمْ - بُجْراً، وَ لاَ أَرَدْتُ لَکُمْ ضُرًّا.

3-5    جنگ در یک نصف روز، قائله تمام شد: خطبه 60

قال‏علیه السلام لما قتل الخوارج فقیل له: یا أمیرالمؤمنین، هلک القوم باجمعهم!

 کَلاَّ وَ اللَّهِ؛ إِنَّهُمْ نُطَفٌ فِی أَصْلاَبِ الرِّجَالِ، وَ قَرَارَاتِ النِّسَاءِ، کُلما نَجَمَ مِنْهُمْ قَرْنٌ قُطِعَ، حَتَّى یَکُونَ آخِرُهُمْ لُصُوصاً سَلَّابِینَ.

3-6    خطاب به کشته‌شدگان نهروان: حکمت 323 (329)

329- و قال‏علیه السلام، و قد مر بقتلى الخوارج یوم النهروان: بُؤْساً لَکُمْ، لَقَدْ ضَرَّکُمْ مَنْ غَرَّکُمْ، فقیل له: من غرهم یا أمیرالمؤمنین؟ فقال: الشَّیْطَانُ الْمُضِلُّ، وَ الْأَنْفُسُ الْأَمَّارَةُ بِالسُّوءِ، غَرَّتْهُمْ بِالْأَمَانِیِّ، وَ فَسَحَتْ لَهُمْ بِالْمَعَاصِی، وَ وَعَدَتْهُمُ الْإِظْهَارَ فَاقْتَحَمَتْ بِهِمُ النَّارَ.

3-7    تفاوت بین خوارج نزد حضرت(ع) و بقیه دشمنان (ادامه خطبه 60)

 لاَ تُقَاتِلُوا الْخَوَارِجَ بَعْدِی؛ فَلَیْسَ مَنْ طَلَبَ الْحَقَّ فَأَخْطَأَهُ، کَمَنْ طَلَبَ الْبَاطِلَ فَأَدْرَکَهُ.

قال الشریف: یعنی معاویة و أصحابه.